İŞ KAZASI TAZMİNAT DAVASI NEDİR ?
Bir işveren bünyesinde işin yürütüldüğü esnada gerçekleşen ve işçinin yaralanması ya da ölümü ile sonuçlanabilen olaylara iş kazası denilmektedir. Ancak bir olayın iş kazası olabilmesi için kanunen aranan bazı şartlar mevcuttur. Kanuni şartları taşıyan, ölümlü iş kazası ya da yaralanmalı iş kazası nedeni ile işverenlere karşı açılan maddi ve manevi tazminat davasına iş kazası tazminat davası denmektedir.
İŞ KAZASI TAZMİNAT DAVASI ŞARTLARI NELERDİR?
Meydana gelen bir kaza nedeni ile işverenlere karşı maddi ve manevi tazminat davası açabilmek için kanuni şartlar mevcuttur. Bir olayın iş kazası sayılabilmesi için;
- Kazanın, iş yeri sınırları içerisinde gerçekleşmesi,
- Kazanın, işveren tarafından yürütülen bir iş sırasında meydana gelmesi,
- Kazanın, işveren tarafından işçinin, herhangi bir görevle iş yeri sınırları dışındaki bir yere gönderildiği esnada gerçekleşmesi,
- Emziren Kadın işçiler için iş kanunu uyarınca çocuklarını emzirmeleri için ayrılan zamanlarda meydana gelmesi,
- İşçilerin, bir servis ya da taşıtla, işin yapıldığı yere götürülüp getirildikleri zamanlarda meydana gelmesi,
Gerekmektedir. Bu sayılan hallerde iş kazası tazminat davası açılabilmektedir.
ÖLÜMLÜ İŞ KAZASI MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVASI
Ölümlü bir iş kazası meydana gelmesi durumunda, geriye kalan hak sahipleri tarafından ölen işçinin desteğinden yoksun kalmış olmaları sebebiyle işverene karşı maddi ve manevi tazminat davası açılabilmektedir. Yargıtay kararları ve ilgili mevzuatlar uyarınca karine olarak ölen kişinin, eşi, annesi,babası ve çocukları maddi tazminat (destekten yoksun kalma tazminatı) ve herhalde manevi tazminat talep edebilmektedirler. Bu sayılanlar dışında, kişilerin ölümlü iş kazası nedeni ile maddi tazminat talep edebilmeleri için ölen kişiden düzenli olarak destek gördüklerini ispatlamaları gerekmektedir. Ayrıca kişinin vefatı ile acı ve elem duyan diğer yakınların(kardeş gibi) iş kazası sebebiyle manevi tazminat talep etme hakları mevcuttur.
YARALANMALI İŞ KAZASI MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVASI
İşverenin kusurlu davranışları sonucu geçirmiş olduğu iş kazası nedeni ile kalıcı olarak malul kalan bir işçi işverenlerine karşı iş kazası tazminat davası açabilmektedir. Bu kapsamda işçinin ve işverenin kusur durumu, işçinin maluliyet oranı, yaşı, gelir durumu gibi değişkenler önem arz etmektedir. Yaralanmalı iş kazası nedeni ile talep edilebilecek başlıca maddi tazminat kalemleri şunlardır;
- Daimi ve geçici iş göremezlik zararları,
- Sürekli ve geçici bakım gideri zararları,
- SGK tarafından karşılanmayan tedavi giderleri,
- Ve iş kazası nedeniyle işçinin yapmak zorunda kaldığı ve hesaplanabilir maddi zararlardır.
Ayrıca yaralanmalı iş kazası geçiren işçi işverenin kusurunun mevcut olması durumunda her halde manevi tazminat davası açabilmektedir.
İŞ KAZASI TAZMİNATI NASIL ALINIR ?
İş kazalarında yukarıda açıklandığı üzere maddi ve manevi tazminat davaları ile iş kazası tazminatı işverenlerden alınabilmektedir. Bununla birlikte iş kazası nedeni ile hak sahiplerine Sosyal Sigortalar Kanunu’nu kapsamında çeşitli gelir kalemleri de bağlanabilmektedir. Sosyal Sigortalar Kanunu uyarınca şartları mevcut ise bağlanan gelirler;
-Ölümlü iş kazası halinde bağlanan gelirler
- Ölüm Aylığı
- Ölüm Geliri,
-Yaralanmalı iş kazası halinde bağlanan gelirler,
- Yaşlılık Aylığı
- Sürekli İş göremezlik geliri
- Malullük aylığı
- Vazife Malullüğü aylığı
Şeklinde olup, her bir gelirin bağlanma şartları farklılık göstermektedir. Bu kapsamda uzman bir avukattan destek alınmasında fayda vardır.
İŞ KAZASI TAZMİNAT DAVASI ZAMANAŞIMI
Yaralanmalı İş kazası tazminat davası açma süresi için özel bir düzenleme mevcut olmamakla birlikte 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 146.maddesi uyarınca iş kazası tazminat davası zamanaşımı 10(on) yıldır. Bununla birlikte ölümlü iş kazası tazminat davası zamanaşımı ise taksirle ölüme neden olma suçunun ceza dava zamanaşımı doğrultusunda 15(onbeş) yıldır.
İŞ KAZASI TAZMİNAT DAVASI NE KADAR SÜRER?
İş kazası tazminat davaları, her olayın niteliğine ve davanın açıldığı yer mahkemesindeki iş yoğunluğuna göre değişik sürelerde sonuçlanabilmektedir. Kısa sürede sonuçlanan davalar olduğu uzun süren iş kazası davaları da olabilmektedir. İş kazası tazminat davalarında, SGK tarafından yapılan iş kazası tahkikatlarının da beklenilmesi gerekmekte olup bu husus yargılamayı uzatan birinci etkenlerin başında gelmektedir. Bununla birlikte işverenlerin tutumları da yargılamayı zaman zaman uzatıp sürüncemede bırakabilmektedir. Tüm bunların sonunda dava kazanılsa dahi tazminat miktarlarına göre karşı tarafın istinaf ve sonrasında temyiz kanun yollarına başvurma imkanları mevcut olup, gerekli teminatların yatırılması halinde işçilerin alacaklarına kavuşmaları uzun yıllar ertelenebilmektedir. Tüm bu aşamaların alanında uzman bir avukat tarafından takip edilmesi sürecin daha çabuk sonuçlanmasını sağlayabilecektir.
İŞ KAZASI TAZMİNAT HESAPLAMA YÖNTEMİ NEDİR?
İş kazası tazminat hesaplama yöntemi ilgili mevzuatlar ve Yargıtay’ın yerleşik içtihatları doğrultusunda belirlenmiştir. Tazminat hesaplaması genel ifade ile kişinin geriye kalan ömrüne, elde ettiği gelir miktarına, maluliyet oranına(ölümse geriye kalan kişilere göre) ve kusur durumuna göre belirlenmektedir. Ancak iş bu hesaplama, tazminat hesap uzmanı bilirkişiler tarafından yapılması gereken bir hesaplamadır. İş kazası tazminat hesaplaması her olayın özelliklerine göre değişiklik göstermektedir.
İŞ KAZASI TAZMİNAT DAVA DİLEKÇESİ NELERİ İÇERMELİDİR?
İş kazası tazminat davası açmadan önce mutlaka bir avukata danışılması tavsiye edilmekle birlikte, bir iş kazası tazminat dava dilekçesi içerisinde bulunması gereken asgari unsurlar şu şekilde sıralanabilir;
- Taraf bilgileri(davacı- davalı,isim,adres,TC, verg, no vs.)
- Olayın oluşumunun anlatıldığı kısım
- Kusurun anlatıldığı kısım
- Zararın anlatıldığı kısım(illiyet bağı kurularak)
- Sonuç ve Talep
Ancak yukarıda da bahsedildiği üzere bu bir dava dilekçesi olmayıp sadece dava dilekçesinin içermesi gereken asgari unsurların belirtilmesidir. Dava açmadan önce mutlaka bir avukata danışılması son derece önemlidir.
İŞ KAZASI TAZMİNAT ARABULUCULUK ZORUNLU MUDUR?
Son zamanlarda hemen hemen her dava türünde karşımıza çıkmaya başlayan arabuluculuk kanun yolu, davaların uzun yıllar sürüncemede kalmasını engellemek ve tarafların haklarını kısa yoldan elde etmelerine imkan sağlayan bir kanun yoludur. Birçok dava türü için zorunlu hale getirilmiş arabuluculuk müessesi iş kazası tazminat davalarında zorunlu değildir. Ancak taraflar isterler ise ihtiyari arabuluculuk kanun yoluna başvurabilmektedirler.
İŞ KAZASI TAZMİNAT DAVASI GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
İş kazası tazminat davalarının nitelikleri itibarı ile özel inceleme gerektiren davalar olması nedeni ve yasal mevzuatlar çerçevesinde, iş kazası tazminat davası görevli mahkemeleri İş Mahkemeleri’dir.
Ayrıca iş kazası tazminat davasında yetkili mahkeme ise 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca belirlenmekte olup, iş kazası nedeni ile açılacak davaların, iş kazasının gerçekleştiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilmesi mümkündür. Ayrıca işverenin merkezinin bulunduğu yer mahkemesinde de açılabilmektedir. Şayet iş kazası Çanakkale’de meydana gelmiş ya da işverenin merkezinin Çanakkale olması durumunda ya da zarar gören kişinin Çanakkale’de yaşaması durumunda dava açılması için yetkili mahkeme Çanakkale İş mahkemeleri olacaktır.
İŞ KAZASI TAZMİNAT DAVASINDA AVUKATIN ÖNEMİ
Yukarıdaki çalışmamız da anlatmaya çalıştığımız üzere iş kazası tazminat davaları başlı başına bir uzmanlık gerektirmektedir. Meydana gelen iş kazasının niteliğine ve sonucuna göre, tazminat türleri miktarları değişebilmektedir. İş kazası tazminatı hesaplaması da teknik bilgi ve uzmanlık gerektiren bir husustur. Açıklanan nedenler ile hukuki sürecin bir avukat aracılığıyla yürütülmesi tavsiye edilmektedir. Yazgan&Çelik Hukuk Bürosu olarak Çanakkale’de iş kazası tazminat davası alanında avukat kadromuz ile hizmet vermekteyiz.
