Vasiyetname, bireyin ölümünden sonra malvarlığının nasıl paylaşılacağını düzenlediği yazılı bir irade beyanıdır. Ancak her vasiyetname geçerli olmayabilir. Vasiyetnamenin, yasal şekil şartlarına aykırı olması ya da kişinin irade fesadı altında düzenlemesi gibi durumlarda, vasiyetnamenin iptali davası açılabilir. Bu dava sayesinde haksız şekilde mal edinimlerinin önüne geçilir ve gerçek miras hakkı korunur.
Bu yazımızda; “vasiyetnamenin geçersiz sayılabileceği haller”, “iptal davası kimler tarafından açılabilir?”, “vasiyetnamenin iptali davası zamanaşımı süresi” gibi sıkça sorulan sorulara detaylı şekilde yer vereceğiz.
Vasiyetname Nedir, Ne İşe Yarar?
Vasiyetname, kişinin sağlığında düzenlediği ve ölümünden sonra geçerli olacak şekilde yazdığı özel bir belgedir. Türk Medeni Kanunu’na göre vasiyetnamenin;
- El yazısı ile yazılmış,
- Resmi şekilde noter huzurunda düzenlenmiş,
- Sözlü şekilde, istisnai şartlarda beyan edilmiş
olması mümkündür.
Ancak her vasiyetname hukuka uygun olmayabilir. Özellikle vasiyetnamenin düzenlenme anındaki zihinsel sağlık durumu ya da dış etkiler altında yapılıp yapılmadığı büyük önem taşır.
Vasiyetnamenin İptali Neden Gündeme Gelir?
Aşağıdaki durumlarda vasiyetnamenin iptali gündeme gelebilir:
1. Şekil Şartlarına Aykırılık
Vasiyetnamenin, yasal şekil şartlarına uyulmadan hazırlanması durumudur. Örneğin:
- El yazılı vasiyetnamenin tamamı kişinin kendi el yazısı ile yazılmamışsa,
- Tarih ve imza eksikse,
- Tanıklar usulüne uygun değilse,
vasiyetname geçersiz sayılabilir.
2. Ehliyetsizlik (Zihinsel Yetilerin Yerinde Olmaması)
Vasiyetname düzenleyen kişinin düzenleme anında temyiz kudretine sahip olmaması (örneğin akıl hastalığı, ileri düzeyde demans) halinde vasiyetname iptal edilebilir.
3. İrade Fesadı (Yanıltma, Zorlama, Aldatma)
Kişinin vasiyetnameyi yaparken baskı altında olması, kandırılması ya da zorlanması gibi durumlarda iptal davası ile karşı tarafın kazancı ortadan kaldırılabilir.
4. Ahlaka ve Hukuka Aykırı Vasiyetler
Miras bırakanın, bir mirasçıyı dışlama sebebi olarak ahlaka aykırı nedenler belirtmesi veya vasiyet içeriğinin kamu düzenine aykırı olması da iptal sebebidir.
Vasiyetnamenin İptali Davasını Kimler Açabilir?
Bu dava, vasiyetnameden olumsuz etkilenen mirasçılar veya ilgililer tarafından açılabilir. Yani:
- Yasal mirasçılar (çocuklar, eş, kardeşler, vb.),
- Daha önceki bir vasiyetten yararlanacak olanlar,
- Vasiyetnamenin iptaliyle doğrudan hukuki yararı bulunan kişiler,
bu davayı açma hakkına sahiptir.
Vasiyetnamenin İptali Davasında Zamanaşımı Süresi
Türk Medeni Kanunu m.559 gereğince, vasiyetnamenin iptali davası:
- Vasiyetnamenin açıldığını ve iptal sebebini öğrenmeden itibaren 1 yıl içinde,
- Her durumda vasiyetnamenin açılmasından itibaren en geç 10 yıl içinde
açılmalıdır.
Zamanaşımı süresi kaçırıldığında, vasiyetnamenin geçersizliği artık mahkeme önünde ileri sürülemez.
Vasiyetnamenin İptali Davasında Dava Süreci Nasıl İşler?
- Vasiyetnamenin Açılması: Kişinin vefatından sonra noter tarafından vasiyetname açılır.
- İptal Gerekçesinin Tespiti: Şekil bozukluğu, irade fesadı veya ehliyetsizlik var mı araştırılır.
- Delillerin Sunulması: Tanık beyanları, sağlık raporları, belgelerle desteklenmelidir.
- Mahkeme Kararı: Mahkeme, vasiyetnamenin iptaline veya geçerli olduğuna karar verir.
Vasiyetnamenin İptali Davasında Hangi Deliller Kullanılır?
Davanın kazanılabilmesi için aşağıdaki deliller oldukça önemlidir:
- Vasiyetname düzenlenmeden önceki psikiyatrik veya nörolojik raporlar,
- Tanık ifadeleri (vasiyet anında orada olan kişiler),
- Yazım tarzı, imza uyumsuzlukları, tarih çelişkileri,
- Kişinin hastane kayıtları ve tedavi geçmişi,
- Kısıtlılık kararları ya da sağlık kurulu raporları.
Vasiyetnamenin İptali Davası ile Tapu İptali Davası Arasındaki Fark
Her ne kadar mirasla ilgili olsa da vasiyetnamenin iptali davası, muris muvazaası davası ya da tapu iptali ve tescil davası ile aynı değildir. Burada amaç; miras bırakanın son irade beyanının geçersiz kılınmasıdır. Tapu iptali ise genellikle mal kaçırma durumlarında gündeme gelir.
Vasiyetnamenin İptali Davasını Kazanmak İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Zamanında dava açılmalı (1 yıl – 10 yıl),
- Dava dilekçesi özenle hazırlanmalı,
- Deliller güçlü olmalı,
- Profesyonel hukuki destek alınmalı.
Avukat Desteği Neden Önemlidir?
Vasiyetnamenin iptali gibi teknik ve uzmanlık gerektiren davalarda, hukuki sürecin deneyimli bir avukat eşliğinde yürütülmesi hak kayıplarını önlemek adına çok önemlidir.
Çanakkale’de faaliyet gösteren büromuz, miras hukuku konusunda geniş tecrübeye sahip olup, vasiyetnamenin iptali davaları, muris muvazaası davaları ve tapu iptali süreçlerinde müvekkillerine profesyonel destek sunmaktadır.
Eğer siz de vasiyetnamenin iptali hakkında detaylı bilgi almak ve haklarınızı korumak istiyorsanız, uzman bir avukat ile iletişime geçmeniz faydalı olacaktır.
